تعیین روند تغییرات میزان نفوذپذیری خاک به روش مستقیم، مطالعه موردی: پخش سیلاب پسکوه سراوان

Authors

عبدالرسول شفیعی دستجردی

محمد حسین مهدیان

کوروش کمالی

حمید حسینی مرندی

abstract

ورود حجم زیادی از سیلاب محتوی بار معلق فراوان به شبکه های پخش سیلاب با برجای گذاردن رسوبات و نفوذ مواد محلول و ریزدانه همراه سیلاب در آبرفت ها، به مرور زمان سبب تغییراتی در نفوذ پذیری خاک عرصه پخش می شود. هدف این پژوهش بررسی میزان و روند تغییرات نفوذپذیری پخش سیلاب بر آبخوان پسکوه سراوان، تحت تأثیر عملیات پخش سیلاب با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری می باشد. در این پژوهش سعی شده است که میزان این تغییرات با استفاده از اندازه گیری میزان نفوذپذیری به روش مستقیم و به وسیله نفوذسنج استوانه مضاعف در دو نوبت با فاصله زمانی یک ساله و نیز مقایسه آن با زمین شاهد مورد بررسی قرار گیرد. براین اساس سه نوار پخش سیلاب به شبکه های مستطیل شکلی تقسیم و به عنوان محل های اندازه گیری انتخاب شدند. همچنین، عرصه ای در خارج از محدوده پخش سیلاب به عنوان شاهد انتخاب شد. به منظور مشخص نمودن وضعیت کلی افزایشی یا کاهشی مقادیر نفوذپذیری در نوبت دوم نسبت به نوبت اول اندازه گیری، از آن جایی که داده ها دارای توزیع نرمال نبودند، از آزمون رتبه ای علامت دار ویلکاکسون استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین دو نوبت اندازه گیری نفوذپذیری، تفاوت معنی داری وجود ندارد. تعداد کم رخداد سیل (سه رخداد) و مدت زمان کوتاه بین دو نوبت اندازه گیری (یک ساله) می تواند از دلایل اصلی این امر باشد. برای تعیین تغییرات میزان نفوذپذیری بین نوارها با یکدیگر و نیز با زمین شاهد به دلیل توزیع غیرنرمال داده ها در این چینش، از آزمون کروسکال-والیس استفاده شد. نتایج این آزمون نشان داد که سه نوار عرصه پخش در میزان نفوذپذیری در دو نوبت اندازه گیری با یکدیگر و در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنی داری ندارند، ولی نوار عرصه شاهد با هر سه نوار دیگر در هر دو نوبت اندازه گیری تفاوت معنی داری دارد و میزان نفوذپذیری کل نوارهای مورد مطالعه پخش سیلاب نسبت به زمین شاهد کاهش داشته است. همچنین، نتایج بیانگر این موضوع بود که فقط یکی از مستطیل ها در دو نوبت اندازه گیری با مستطیل های شاهد در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنی داری داشته است و تمامی مستطیل های دیگر در هیچ نوبت اندازه گیری با یکدیگر و نیز با شاهد تفاوت معنی داری را از خود نشان نداده اند. دلیل اصلی این تفاوت نیز به ضخامت بیشتر رسوبات نهشته شده در محل مستطیل مذکور نسبت به سایر بلوک های عرصه پخش مرتبط می شد. از لحاظ کمی، میزان نفوذپذیری سطحی عرصه پخش نسبت به عرصه شاهد 55.94 درصد و در طول بازه زمانی یک ساله نیز به میزان 3.23 درصد از خود کاهش نشان داده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین روند تغییرات میزان نفوذپذیری خاک به‌روش مستقیم، مطالعه موردی: پخش سیلاب پسکوه سراوان

ورود حجم زیادی از سیلاب محتوی بار معلق فراوان به ‌شبکه‌های پخش سیلاب با برجای گذاردن رسوبات و نفوذ‌ مواد محلول و ریزدانه‌‌ همراه سیلاب در آبرفت‌ها، به‌مرور زمان‌ سبب تغییراتی در نفوذ‌پذیری خاک عرصه پخش می‌شود. هدف این پژوهش بررسی میزان و روند تغییرات نفوذپذیری پخش سیلاب بر آبخوان پسکوه سراوان، تحت تأثیر عملیات پخش سیلاب با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری می‌باشد. در این پژوهش سعی شده است که میزا...

full text

تعیین میزان کاهش نفوذپذیری عرصه‌های پخش سیلاب با استفاده از دانه‌بندی رسوب سطحی مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران

به منظور تعیین میزان کاهش نفوذپذیری در ایستگاه پخش سیلاب گچساران و به­ دلیل اینکه پشته­های ابتدایی و نزدیک به هر کانال آبرسان بیشتر متاثر از هر بار سیل­گیری می­باشند، در چهار نقطه از هر کدام از نوارهای اول و دوم هر دو کانال آبرسان و در عمق 15-0 سانتی­متری از سطح زمین اقدام به نمونه­برداری گردید به طوری که در چهار خط میانی پشته­ها و در 16 نقطه نمونه­برداری صورت گرفت؛ همچنین به منظور مقایسه و تعی...

full text

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر روند تغییرات نفوذپذیری خاک در استان بوشهر

پخش سیلاب نقش مؤثری در بهبود و حاصلخیزی خاک، ذخیرة آب‌های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی، و جلوگیری از حرکت شن‌های روان دارد. یکی از مشکلات عمدة طرح‌های پخش سیلاب ورود رسوبات به داخل سیستم‌های پخش و ته‌نشست مواد ریزدانه و درنهایت، کاهش نفوذپذیری است. به نظر می‌رسد، در طول زمان، در اثر ورود رسوبات ریزدانه به شبکه‌های پخش سیلاب، راندمان این طرح‌ها کاهش یابد و پس از مدت زمانی عملاً کارایی خود را...

full text

تعیین روند رسوبگذاری در سامانه پخش سیلاب به روش پایش تغییرات تصاویر ماهواره‌ای

سابقه و هدف: یکی از انواع روشها برای تغذیه مصنوعی آب زیرزمینی، سامانه‌های پخش سیلاب می‌باشند. اما مهمترین مشکل آنها تجمع رسوبات در سطح بوده که به مرور زمان باعث کاهش اثربخشی سامانه می‌شوند.در این راستا، پایش تغییرات تصاویر ماهواره ای روش مناسبی برای شناخت دقیق نحوه گسترش رسوبگذاری در عرصه می‌باشد. از جمله مطالعات در این زمینه می توان به سررشته-داری) 2005 (اشاره کرد که با مقایسه دو تصویر طبقه‌بن...

full text

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر روند تغییرات نفوذپذیری خاک در استان بوشهر

پخش سیلاب نقش مؤثری در بهبود و حاصلخیزی خاک، ذخیرة آب های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی، و جلوگیری از حرکت شن های روان دارد. یکی از مشکلات عمدة طرح های پخش سیلاب ورود رسوبات به داخل سیستم های پخش و ته نشست مواد ریزدانه و درنهایت، کاهش نفوذپذیری است. به نظر می رسد، در طول زمان، در اثر ورود رسوبات ریزدانه به شبکه های پخش سیلاب، راندمان این طرح ها کاهش یابد و پس از مدت زمانی عملاً کارایی خود را...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مهندسی و مدیریت آبخیز

Publisher: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

ISSN 2251-9300

volume 5

issue 1 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023